συγγνώμη

η, ΝΜΑ, και συγνώμη Ν, και αττ. τ. ξυγγνώμη Α [συγγιγνώσκω]

άφεση, χάρη αδικήματος ή παραπτώματος, συγχώρηση

νεοελλ.

1. (αστ. δίκ.) άτυπη δήλωση βούλησης με την οποία ο προσβεβλημένος από παράπτωμα αναγόμενο από τον νόμο σε λόγο λύσης μνηστείας, γάμου ή υιοθεσίας ή σε λόγο αποκλήρωσης και κληρονομικής αναξιότητας συγχωρεί τον πταίσαντα, υπό την έννοια ότι αποσβήνει τις νομικές συνέπειες τού παραπτώματος

2. φρ. «ζητώ συγγνώμη», ή, απλώς, «συγγνώμη» — με συγχωρείτε

αρχ.

1. συμπάθεια, εύνοια, επιείκεια

2. (στη ρητ.) α) ομολογία, αναγνώριση

β) αναίρεση, ακύρωση

3. (σε συνεκφορά με τα ρήματα δίδωμι, ποιοῡμαι, νέμω και ἀπονέμω) συγχωρώ

4. φρ. α) «συγγνώμην ἔχω» — συγχωρώ (Ευρ.)

β) «συγγνώμης τυγχάνω [ή λαμβάνω]» — συγχωρούμαι (Ανδοκ.)

γ) «συγγνώμη ἐστί [ή γίγνεταί] τινι» — συγχωρείται κάποιος (Ηρόδ.)

δ) «συγγνώμην αἰτοῡμαι» — ζητώ συγγνώμη (Πλάτ.)

ε) «ξυγγνώμη ἐστί» — πρέπει να συγχωρεθεί (Ηρόδ.)

στ) «συγγνώμην ἔχει» — μπορεί να συγχωρεθεί (Σοφ.).